AI‑Driven transcription and analysis in psychotherapy, psychology and psychiatry

Jeśli zastanawiasz się nad rozpoczęciem psychoterapii lub już w niej uczestniczysz, prawdopodobnie masz wiele pytań. Jednym z nich może być: dlaczego mój terapeuta prosi o zgodę na nagranie naszych spotkań? To naturalne, że taka prośba może Cię zaskoczyć lub niepokoić. W tym artykule wyjaśnimy Ci, czym właściwie jest psychoterapia i dlaczego nagrywanie sesji może być pomocne – zarówno dla Ciebie, jak i dla Twojego terapeuty.

Czym właściwie jest psychoterapia?

Psychoterapia to profesjonalna forma pomocy psychologicznej, w której uczestniczysz jako pacjent wraz z wykwalifikowanym specjalistą – psychoterapeutą, psychologiem lub psychiatrą. To proces oparty na rozmowie i specjalistycznych technikach psychologicznych, który odbywa się w atmosferze pełnego zaufania i bezpieczeństwa.

Podczas regularnych spotkań z Twoim terapeutą pracujecie razem nad zrozumieniem Twoich problemów oraz wypracowywaniem sposobów ich rozwiązania. Głównym celem tej wspólnej pracy jest pomóc Ci zrozumieć przyczyny Twoich trudności i nauczyć się radzić sobie z nimi w codziennym życiu.

Być może przyszedłeś do terapii, bo zmagasz się z depresją, lękami, problemami w związku, kryzysem życiowym lub po prostu czujesz, że utknąłeś w pewnych wzorcach, które Ci nie służą. Psychoterapia pomoże Ci przepracować negatywne sposoby myślenia, trudne emocje i zachowania, które utrudniają Ci funkcjonowanie.

Pamiętaj też, że terapia to nie tylko "naprawa" konkretnych problemów. Może być także drogą do Twojego rozwoju osobistego i lepszego poznania siebie. Wiele osób korzysta z terapii, nawet gdy nie zmaga się z poważnymi problemami psychicznymi – po prostu chcą lepiej rozumieć siebie i swoje relacje z innymi.

Twoja terapia może odbywać się na różne sposoby. Możesz spotykać się z terapeutą indywidualnie, uczestniczyć w terapii grupowej z innymi osobami mającymi podobne problemy, lub jeśli jesteś w związku czy masz rodzinę – możecie uczestniczyć wspólnie w terapii par lub rodzinnej. Istnieje także wiele różnych podejść terapeutycznych, które Twój terapeuta może stosować w zależności od Twoich potrzeb.

Dlaczego Twój terapeuta może poprosić o nagranie spotkania?

Jeśli Twój terapeuta, psycholog czy psychiatra zwróci się do Ciebie z prośbą o zgodę na nagranie sesji, nie oznacza to niczego złego ani niepokojącego. Taka prośba ma ściśle określone cele zawodowe i zawsze odbywa się za Twoją wyraźną zgodą. Oto główne powody, dla których Twój terapeuta może potrzebować nagrania:

Superwizja – czyli dbanie o jakość Twojej terapii

Najważniejszym powodem nagrywania sesji jest superwizja. To proces, w którym Twój terapeuta omawia swoją pracę z Tobą z bardziej doświadczonym kolegą po fachu, zwanym superwizorem. Brzmi to może dziwnie, ale to naprawdę świetna wiadomość dla Ciebie jako pacjenta.

Wyobraź sobie lekarza, który konsultuje skomplikowany przypadek z doświadczonym specjalistą – podobnie działa superwizja w psychoterapii. Nawet bardzo doświadczeni terapeuci regularnie spotykają się ze swoimi superwizorami, aby omawiać trudne przypadki, szukać nowych rozwiązań i stale podnosić jakość swojej pracy.

Superwizor pomaga Twojemu terapeucie lepiej zrozumieć Twoje potrzeby, unikać błędów i znajdować najskuteczniejsze sposoby pomocy właśnie Tobie. To wszystko dzieje się oczywiście z pełnym zachowaniem poufności – Twoja tożsamość pozostaje chroniona.

Śledzenie Twoich postępów w terapii

Jedną z bardzo cennych funkcji nagrań jest możliwość śledzenia Twoich zmian i postępów rozłożonych w czasie. Twój terapeuta może analizować transkrypcje z kolejnych sesji, aby zobaczyć, jak rozwijasz się w terapii, jakie tematy powracają, a które przestają być dla Ciebie problemem.

To jak prowadzenie dziennika Twojej terapii, który pokazuje Twoje zmiany w dłuższej perspektywie. Czasami trudno jest dostrzec postępy z tygodnia na tydzień, ale gdy terapeuta może porównać Twoje wypowiedzi z początku terapii z tymi z późniejszych sesji, może lepiej ocenić, w którym kierunku idziemy i co warto jeszcze przepracować.

Uczenie się na Twoim przykładzie

Nagrania mogą być także wykorzystywane w celach edukacyjnych. Terapeuci w trakcie szkoleń uczą się na przykładach rzeczywistych sesji, zawsze jednak z zachowaniem pełnej anonimowości. Twoja tożsamość nigdy nie jest ujawniana, a nagrania służą tylko temu, żeby przyszli terapeuci mogli się uczyć, jak skutecznie pomagać swoim pacjentom.

Lepsze zrozumienie tego, co się między nami dzieje

Dzięki możliwości ponownego przeanalizowania przebiegu Waszej sesji, Twój terapeuta może lepiej zrozumieć, co działo się podczas spotkania. Może zauważyć rzeczy, które wcześniej umknęły jego uwadze – Twoje reakcje, emocje, sposoby mówienia o problemach – i dzięki temu lepiej dostosować dalszą terapię do Twoich potrzeb.

Jakie masz prawa dotyczące nagrywania sesji?

Jako pacjent masz pełną kontrolę nad tym, czy Twoje sesje będą nagrywane. Oto najważniejsze zasady, które chronią Twoje prawa:

Twoja zgoda jest kluczowa

Zanim Twój terapeuta nagra jakąkolwiek sesję, musi uzyskać Twoją pisemną zgodę. To nie jest zwykła formalność – to poważna procedura, która ma chronić Twoje prawa i prywatność. Musisz dokładnie wiedzieć, do czego nagranie zostanie wykorzystane, kto będzie miał do niego dostęp i jak długo będzie przechowywane.

Możesz odmówić bez konsekwencji

To bardzo ważne: możesz odmówić nagrania bez podawania jakichkolwiek przyczyn. Twoja odmowa nie wpłynie w żaden sposób na jakość terapii, którą otrzymujesz. Twój terapeuta nie może uzależniać swojej pomocy od Twojej zgody na nagranie – to byłoby nieetyczne.

Niektórzy pacjenci obawiają się, że odmówienie nagrania zepsuje relację z terapeutą lub sprawi, że nie będzie on tak bardzo angażował się w ich leczenie. To nieprawda. Profesjonalny terapeuta w pełni szanuje Twoją decyzję i nie pozwoli, by wpłynęła ona na jakość świadczonej pomocy.

Możesz zmienić zdanie

Jeśli początkowo zgodziłeś się na nagranie, ale teraz masz wątpliwości, możesz w każdej chwili zmienić zdanie. Wystarczy powiedzieć terapeucie, że nie chcesz już, żeby sesje były nagrywane. Twoja decyzja będzie respektowana od razu, bez żadnych pytań czy prób przekonywania Cię.

Twoje nagrania są bezpieczne

Nagrania Twoich sesji są traktowane jak poufne dane medyczne i podlegają wszystkim przepisom dotyczącym ochrony danych osobowych. Są odpowiednio zabezpieczone technicznie, a dostęp mają tylko upoważnione osoby, takie jak superwizor czy egzaminatorzy. Po wykorzystaniu nagrania są usuwane lub archiwizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Czy nagrywanie wpłynie na Twoją terapię?

Być może martwisz się, że świadomość nagrywania może wpłynąć na naturalność Waszych rozmów lub sprawić, że będziesz mniej szczery. To zrozumiałe obawy, o których warto porozmawiać z terapeutą.

Doświadczenia pokazują, że po kilku sesjach większość pacjentów zapomina o obecności kamery czy dyktafonu. Atmosfera zaufania i bezpieczeństwa, którą tworzy dobry terapeuta, sprawia, że nagrywanie przestaje mieć znaczenie. Najważniejsza staje się relacja między Tobą a terapeutą i wasza wspólna praca nad rozwiązywaniem Twoich problemów.

Jeśli jednak czujesz, że nagrywanie przeszkadza Ci w otwartym mówieniu o swoich problemach, koniecznie porozmawiaj o tym z terapeutą. Może okazać się, że nagrywanie w Twoim przypadku nie jest konieczne, albo można znaleźć kompromis, który będzie dla Ciebie akceptowalny.

Pamiętaj, że najważniejsze jest Twoje samopoczucie i komfort podczas terapii. Jeśli coś sprawia, że czujesz się nieswojo, zawsze możesz o tym porozmawiać.

Co jeśli masz wątpliwości?

Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub obawy dotyczące nagrywania sesji, nie wahaj się rozmawiać o tym ze swoim terapeutą. To jego obowiązek szczegółowo wyjaśnić Ci:

po co konkretnie nagranie jest potrzebne w Twoim przypadku
jak będzie wykorzystane
kto będzie miał do niego dostęp
jak długo będzie przechowywane
jakie są Twoje prawa jako pacjenta

Otwarta komunikacja to podstawa dobrej terapii. Dobry terapeuta z chęcią odpowie na wszystkie Twoje pytania i rozwieją wszelkie wątpliwości. Pamiętaj, że masz prawo wiedzieć wszystko o procedurach, które dotyczą Twojej terapii.

Jeśli po rozmowie z terapeutą nadal czujesz się niekomfortowo z pomysłem nagrywania, spokojnie możesz odmówić. Twoja terapia będzie równie skuteczna, a terapeuta będzie pracował z Tobą z takim samym zaangażowaniem.

Twoja terapia, Twoje zasady

Pamiętaj, że terapia to proces, w którym Ty jesteś najważniejszy. Wszystko, co się w niej dzieje – w tym ewentualne nagrywanie sesji – ma służyć Twojemu dobru i poprawie Twojego samopoczucia. Celem każdej procedury jest zwiększenie jakości pomocy, którą otrzymujesz.

Jeśli coś sprawia, że czujesz się niekomfortowo, zawsze możesz o tym porozmawiać i znaleźć rozwiązanie, które będzie dla Ciebie odpowiednie. Twój terapeuta jest po to, żeby Ci pomóc, a nie żeby robić coś wbrew Twojej woli czy komfortowi.

Psychoterapia to bezpieczna przestrzeń, w której możesz być sobą, mówić o swoich problemach i pracować nad ich rozwiązaniem. Niezależnie od tego, czy Twoje sesje są nagrywane, czy nie, ta podstawowa zasada pozostaje niezmieniona.

Jeśli zdecydujesz się na zgodę na nagrywanie, pamiętaj, że robisz to nie tylko dla siebie, ale także pomagasz rozwijać się całej dziedzinie psychoterapii. Twój przykład może pomóc terapeutom lepiej rozumieć i pomagać innym pacjentom. Jeśli jednak wolisz, żeby Twoja terapia odbywała się bez nagrywania, to też jest w pełni w porządku i Twoja decyzja zostanie uszanowana.

Źródła i dalsze informacje:

Czym jest psychoterapia:

Polska Rada Psychoterapii - VADEMECUM - oficjalny dokument o psychoterapii
Psychoterapia - Wikipedia - kompleksowe wprowadzenie do tematu

Nagrywanie sesji i superwizja:

Sekcja Naukowa Psychoterapii - Nagrywanie sesji - oficjalne zasady nagrywania
Wzór zgody na nagrywanie - PTP - profesjonalny wzór dokumentu

Inne przydatne źródła:

Superwizja - co to jest i jakie daje korzyści terapeucie oraz klientowi? - wyjaśnienie roli superwizji
Podcast o nagrywaniu sesji - perspektywa terapeuty i pacjenta
American Psychological Association (APA) Oficjalne wytyczne Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego dotyczące superwizji w psychologii klinicznej (szczególna rola, cele i standardy

Psychoterapia – czym jest i dlaczego czasami spotkania są nagrywane?